Breton Vannes

Breton Vannes
Brezhoneg Gwened
País França
Região Bretanha
Número de falantes cerca de 29.000 em 2007
Tipologia V2 , flexional , acusativo , com acento de intensidade
Classificação por família
Códigos de idioma
Linguasfera 50-ABB-be

O Breton Vannes é a variedade do bretão falado na parte de língua bretã do Morbihan e do Loire-Atlantique , exceto nos cantões de Faouet e Gourin (onde as pessoas falam cornish ). Os municípios Finistère de Arzano , Rédéné e Guilligomarc'h e os municípios costarriquenhos de Mellionnec , Lescouët-Gouarec , Perret e Plélauff também falam Vannes.

A região de Vannes é a outra região com grande tradição literária na língua bretã, junto com Leão. Na verdade, este país correspondia ao bispado de Vannes (pelo menos à sua parte bretã) e seus padres, sendo formados no seminário desta cidade, aprenderam ali a ler e escrever o bretão local. Além disso, muitos desses padres também eram escritores.

Hoje, o Breton Vannes é frequentemente ignorado pelos alunos e deixado de fora pelos professores, porque apresenta características muito específicas em comparação com outros dialetos bretões (maioria). No entanto, vários métodos (o método Assimil de Fanch Morvannou ) presente e KLT e Vannes. Finalmente, outros métodos, como Selaou, Selaou de Mona Bouzec apresentam entre outros os Cornouaillais da fronteira com os Vannes (de Riec-sur-Belon a Gourin e a Faouët), que compartilham certos traços com os Vannes ( palatalização de alguns sons , assobiando de alguns s , ...)

Este dialeto é muito interessante, tanto para o linguista porque é, sem dúvida, junto com Leonardo , um dos dialetos bretões mais arcaicos por sua sintaxe , sua morfologia e sua fonologia  ; e para o amante da canção popular ou da narração de histórias pelas suas características musicais e pelo seu "espírito", relativamente distante dos da Bretanha Central ou de Leão .

Grafias

Vários grafias vannetaises padrão sucessiva para o meio do XX °  século, e ainda acontece que algumas pessoas usá-los. Em seguida, apareceu a grafia - grafias que desejam integrar os Vannes, em particular a grafia unificada conhecida como fearunvan baseada no desejo de unificar o KLT e a grafia tradicional de Vannes, e também chamada de KLTG (G de Gwened = Vannes). Alguns acreditam que Vannes e KLT são muito diferentes para que uma única grafia seja adequada para notá-los de forma fonética. No entanto, a grafia "skolveurieg" de Vannes é próxima da grafia "skolveurieg" de KLT.

No entanto, a grafia interdialetal (conhecida como etrerannyezhel ) se presta muito melhor à escrita em Vannes, especialmente porque sua versão de 2003 aprimorada por Albert Deshayes. Escrevemos por exemplo marw para [marɥ] em vez de marv ou maro , ou eneñv que o KLT pronuncia [ʻe: ne] mas o vannesiano pronuncia [injã]. Também notamos mudanças em conjugações simples, como emañ , uma contração de ema-eñ (v) , que simplesmente se torna ema em interdialetal, uma vez que Vannes ainda usa a forma ema sem nasalização, bem como a forma feminina ema-hi .

A maioria dos escritores e autores de Vannes hoje usa Fearunvan  : Daniel Doujet , François Louis , Daniel Carré , Jorj Belz (que também escreveu com a grafia tradicional de Vannes), Herri ar Borgn (também escreveu com a grafia tradicional e interdialetal).

Dialetos

Existem muitas diferenças entre Vannes e KLT: os dois sofreram um desenvolvimento parcialmente diferente, desde o tempo do velho Breton.

O próprio Vannes é dividido em três sub-dialetos:

Morfologia do bretão de Vannes

Morfologia verbal

Aqui estão os paradigmas dos verbos de Vannes, conjugação marcada (a marca pessoal está incluída na forma verbal - é por exemplo a forma que é usada no negativo em geral). Partículas verbais (frequentemente usadas de forma afirmativa) não são mostradas na tabela. Algumas formas verbais são geralmente encontradas com sua primeira letra mutada. A primeira linha está em Fearunvan e a segunda em grafia tradicional (quase fonética). A abreviatura BV precede as variantes de Bas-Vannes. Atenção: apenas o vouvoyer é habitual em Bas-Vannes.

Verbo regular (dizer) ser Ter ir
Presente único eu - em
on / on (BV)
'm eus
EM es
-
vocês - você
ou
'teus
' tes
-
ele - eo; ema
é  ; em minha
en deus
en des / 'nes (BV)
-
isto - eo; ema
é  ; em minha
he deus
hey des, 'des / hi'des (BV)
-
nós - omp
omb
hon eus
hunes / ni'bes (BV)
-
vocês - oc'h
oh
ho peus, hoc'h eus
hues / 'pes (BV)
-
eles , eles - int
int
o deus
ou des / hè'des (BV)
-
Impessoal - remo, eur
oer
teve
es
-
Presente progressivo eu é LARET
um é Laret
- - nós vonamos
nós vonamos
vocês ou é lâret ou
é laret
- - e vonet
ou vonet
ele ema é lâret
é ma é laret
- - ema é vonet
é ma é vonet
isto ema é lâret
é ma é laret
- - ema é vonet
é ma é vonet
nós omp ed Laret
omb e Laret
- - omp é vonet
omb é vonet
vocês oc'h é lâret
oh é laret
- - oc'h é vonet
oh é vonet
eles , eles eMaint Laret é
é é mant Laret
- - emaint é vonet
emant é vonet
Impessoal remo é lâret
oér é laret
- - remo é vonet
oér é vonet
Presente usual eu lâran
laran
be (za) n
vèn
'm bez
' m bé / 'mè (BV)
ano
ano
vocês deixe ir
laréz
be (ze) z
véz
'tez
' tee
ez
Ez
ele lâr
lar / lara (BV)
ser (z)
' vé / vè, ùè (BV)
em must
'n devé /' nè (BV)
a
a
isto lâr
lar / lara (BV)
ser (z)
' vé / vè, ùè (BV)
ele deve
hey devé / hi'dè (BV)
a
a
nós lâromp
laramb
be (zo) mp
'vèmb / vèmb, ùèmb, ùimb (BV)
hor bez
hur bé / ni'bè (BV)
eomp
amb
vocês lârit
laret
be (ze) c'h
'vèh
ho pez
hou pe / 'pe (BV)
isso
e
eles , eles vai deixar
ir
be (zo) nt
'vènt / vènt, ùènt, ùint (BV)
o must
ou devé / hè'dè (BV)
tem
formiga
Impessoal deixe
ir
ser (ze) r
'ver
bez
'vé / vè, ùè (BV)
eer
er
Imperfeita eu lâren
laren
oan
oen
'm boa
em boè /' moè (BV)
aen
en
vocês lâres
lares
oas
oes
'z poa
' toé
aes
ès
ele lâre
laré
oa oé
/ oè , oa , ò (BV)
em doa
em d (ev) oé / 'noè (BV)
ae
é / è (BV)
isto lâre
laré
oa
oé / Oe , oa , ò (BV)
ele doa
hey d (ev) oé / hi'doè (BV)
ae
é / è (BV)
nós lâremp
laremb
oamp
oemb
hor boa
hur boé / ni'boè (BV)
aemp
emb
vocês lârec'h
lareh
oac'h
oeh
ho poa
hou poé / 'poè (BV)
aec'h
eh
eles , eles detestar
larent
oant
oent
o doa
ou d (ev) oé / hè'doè (BV)
aent
ent
Impessoal - - - -
Futuro eu lârin
larein
veia do lixo
'm bo
em bou /' mo (BV)
em
ein
vocês lâri
lari, larei, laris
bi
vi, vei, parafuso
'z po
ha pou
eu
eu, ei, é
ele lâro
larou / larei (BV)
bo
vou / vo, o, ho (BV)
em do
em d (ev) ou / 'no (BV)
ai
ei
isto lâro
larou / larei (BV)
bo
vou / vo, o, ho (BV)
ele faz
hey d (ev) ou / hi'do (BV)
ai
ei
nós lârimp
lareèmb / larimb (BV)
bimp
veèmb / vimb, ùimb (BV)
hor bo
hur bou / ni'bo (BV)
imp
EEMB / imb (BV)
vocês lâroc'h, lârot
lareèt / larèh (BV)
boc'h, beot
veèt / vèh, ùèh (BV)
ho po
hou pou / 'po (BV)
eoc'h, eot
eèt / èh (BV)
eles , eles lârint
lareint
bint
veint / veint, ùeint, ùint (BV)
o do
ou d (ev) ou / hè'do (BV)
aint
eint / eint, int (BV)
Impessoal - - - -
Pres. Condicional eu lârehen
larehen
behen
vehen
'm behe
em behé /' mehè (BV)
ahen
ehen
vocês lârehes
larehes
behes
vehes
'tehe
' tehe
ahes
ehes
ele lârehe
larehé / larehè (BV)
behe
vehé / vehè, ùehè (BV)
em dehe
em d (ev) ehé / 'nehè (BV)
ahe
ehé / ehè (BV)
isto lârehe
larehé / larehè (BV)
behe
vehé / vehè, ùehè (BV)
he dehe
hey d (ev) ehé / hi'dehè (BV)
ahe
ehé / ehè (BV)
nós lârehemp
larehemb
behemp
vehemb
hor behe
hur behé / ni'behè (BV)
ahemp
ehemb
vocês lârehec'h
lareheh
behec'h
veheh
ho pehe
hou pehé / 'pehè (BV)
ahec'h
eheh
eles , eles lârehent
larehent
Behent
vehent
em dehe
ou d (ev) ehé / hè'dehè (BV)
ahent
ehent
Impessoal - - - -
Uma batida composta
(tempo passado)
eu 'm eus lâret
em es laret /' mes laret (BV)
na aposta
na aposta / oun pet (BV)
'm eus bet
em es bet /' mes fart (BV)
nós temos e
oeit / on oeit (BV)
vocês 'z peus lâret
' seu laret
pode
apostar
'você aposta
aposta
nós
vimos
ele en deus lâret
en des laret / 'nes laret (BV)
ema bet
é ma bet / 'ma fart (BV)
en deus bet
en des bet / 'nes pet (BV)
ema era
minha filha
isto he deus lâret
hey des laret / hi'des laret (BV)
ema bet
é ma bet / 'ma fart (BV)
he deus bet
hey des bet / hi'des pet (BV)
ema era
minha filha
nós hon eus lâret
hun es laret / ni'bes laret (BV)
omp bet
omb bet / oumb pet (BV)
hon eus bet
hun es bet / ni'bes pet (BV)

omp aet omb oeit / oumb oeit (BV)
vocês ho peus lâret, hoc'h eus lâret
hues laret / 'pes laret (BV)
oc'h bet
oh bet / oh pet (BV)
aposta ho peus, aposta hoc'h eus aposta
hues / 'pes pet (BV)
oc'h aet
oh oeit
eles , eles o deus lâret
ou laret / hè'des laret (BV)
emaint bet
é mant bet / 'mant pet (BV)
o deus bet
ou bet / hè'des pet (BV)
emaint aet emant
oeit
Impessoal - - - -
Infinitivo lâret
laret
fim
fim
en devout / kaout
en-d (ev) out, kaouit, bout / kaou (e) t (BV)
monet
meu
Particípio passado lâret
laret
aposta
aposta / animal de estimação (BV)
aposta
aposta / animal de estimação (BV)
e
oeit

Sintaxe de Breton Vannes

Do ponto de vista da sintaxe , Breton Vannes apresenta um grande número de arcaísmos e também algumas inovações.

Fonologia do bretão de Vannes

Vocabulário de Breton de Vannes

Aqui está uma lista de algumas palavras icônicas de Vannes (na grafia tradicional) que você pode comparar com palavras KLT (e palavras galesas intimamente relacionadas).

francês Vannes Breton KLT
Haut-Vannetais Bas-vannetais
ir monet monet, mont Montanha
ano milho bloaz
venha chegado erru (et), arru (et)
outro aral (cf. Galês: arall) erel tudo
com; Através dos obter luva
muito paot-mat seu bochad, hileih Kalz
Madeira koèd (cf. Galês: coed) koed; Koad (oeste de BV) koad
Este Henry Hinna hemañ, hennañ
cadeira kadoér (cf. Welsh: cadair) Kador, Kadoar
música Kanen zoñnen kanaouenn, som
quente tuem (cf. Welsh: twym) tchom tomm
cavalo; cavalos jao; ronsed; marh, kezeg Março; kezeg; Jav
como èl, a jusante èl, mod evel
contra (localização) doh ouzh, oc'h, deus
colher, colher Cherreh Jerrah dastum, daspugn, serriñ
"Contra" a-zoh, doh diouzh, dioc'h, deus
de (origem) no diario eus, deus, eus a
de onde ? veio, beban?, emen? diar sex? doh men? (d) teve pelec'h?
"Em processo de + verbo" é é; o
ser bout (cf. Welsh: bod) Bezañ
excelente ag er choéj eus an dibab, eus ar c'hentañ
faço gobir, gobir, goubir engolir obedecer
festa, banquete gloé, gloé freill (cf. Welsh: gwledd) banvez ar fearzorn, gloez / glez
finalizado achiù echu
pessoas de casa goskor (palavra rara) (cf. Galês: gosgordd) mevelien, koskor
eles eles ind, iè, gi ei ei i, int, int-i
excelente no braço hani no braço heñi um sutiã hini, um sutiã heni, um sutiã heñi
melhorar guel gwelloc'h, gwell
pior goah goèh gwashoc'h, gwazh
lavar golhein (cf. Galês: golchi) gwalc'hiñ, gwelc'hiñ
meia-noite Kreiznoz Hanternoz
muro magoér (cf. Welsh: magwyr) , parede moger, magoar, parede
ou ? é-men? homens? ba-fri? (e) pelec'h?
para aveit, ave eit, eùit, aùit evita
maravilha, maravilha burhud, moliah burzhud, marzh, meuliezh
quando? pegours? pegoulz? assustada? pedavare?
ainda seu destino, alkent memestra, evelkent
sem hemb, nemb hep
exceto nameit, 'meit nemet, 'conheceu
conhecer gouiet gouzout, gosto
veio deus tarde
vai olho aet
dado reitera roet
feito groeit Graet
sob edan didand, ba-dan, dizan dindan, indan
certo àr (cf. Galês: ar) guerra
cedo kours abred
tudo rah, tudo oco tudo

Notas e referências

  1. "  Breton Talking XXI th  century: key Figures  " em www.langue-bretonne.com (acessado em 22 de abril de 2011 )

Veja também

Bibliografia

Artigos relacionados

links externos